Sebzelerin Gelişimi
- sebzelerin gelişimi
Ziraat Mühendisi
- 0
- 7 minutes read
Sebzelerin Gelişimi
Sebzelerin gelişimi, bugün kültürü yapılan ve tüketilen sebzelerin tarihi, insanlık tarihinden eskidir. İnsanların bitkilerden besin maddesi olarak yararlanmaya başlaması ile birlikte programsız ve düzensiz olarak bir seleksiyon da başlamıştır. Bu doğrultuda en güzel, en iri ve hoşlarına gideni seçerek sebze tohumları üretmeye başlamışlardır. Bu sınıflandırma sisteminde sebzelerin yetişme döneminde uygulanan değişik işlemler esas alınmaktadır. Tohum ekiminden sonra bitki gelişim dönemi ve hasat dönemine kadar yapılan işlemleri aynı olan sebzeler genelde aynı grupta toplanmaktadır.
Sebzelerin Gelişimi 1694 yılında tozlanmaya engel olmak için erkek organların çıkarılması gerektiği ortaya konmuştur. 1750-1816 yılları arasında böceklerin bitkilerin tozlanma ve döllenmeleri üzerinde ki etkileri ile ilgili araştırma sonuçları halen geçerliliğini korumaktadır. Mendel bezelyelerde yaptığı kalıtımla ilgili çalışmalarını 1865 de yayınlamıştır. Ülkemizde ise ilk çalışma kararları 1950’li yıllarda alınmıştır. Kültüre alınmış sebze tohumunun incelenmesinde değişik sınıflandırma şekilleri mevcuttur. Bunlar:
•Yetişme mevsimine göre
•Kültürlerine göre (Yetişme sistemlerine göre)
•Yenilen kısımlarına göre
•Botanik özelliklerine göre
Sebzelerin Gelişimi Yetişme Mevsimine Göre Sınıflandırılması: Bu sınıflandırma sisteminde sebzelerin soğuk koşullara dayanma özelliği esas alınmaktadır.
1. Serin iklim sebzeleri Bezelye, pazı, ıspanak, lahana, sarımsak, kırmızı pancar, soğan, kereviz, turp, brokoli, tere, bakla, maydanoz, brüksel lahanası, marul, enginar, pırasa, havuç. Serin iklim sebze tohumu, Aylık ortalama sıcaklık 15-18 °C’ de en iyi gelişim gösterirler. En yüksek çimlenme sıcaklığı 21–26 °C, en düşük çimlenme sıcaklığı ise 3–10°C arasında değişmektedir.
2. Sıcak İklim Sebzeleri Biber, bamya, domates, fasulye, hıyar, kavun, karpuz, kabak, patlıcan, mısır, patates. Sıcak iklim sebzeleri, aylık ortalama sıcaklık; 25-30 °C ‘ de en iyi gelişimi gösterirler. En yüksek çimlenme sıcaklığı 35-36 °C, en düşük çimlenme sıcaklığı ise 9-10 °C arasında değişmektedir. Sebzeler içerdikleri vitaminler, mineral maddeler, karbonhidrat, yağ ve proteinler sayesinde beslenmemizde yardımcı olmakta ve bileşimlerindeki selüloz ile bağırsakların rahat çalışmasını sağlamaktadır. Kalori değerleri düşük olduğundan ne kadar bol yenilirse yenilsin hiçbir zaman arzu edilmeyen şişmanlık meydana getirmezler. Sebzeler içinde havuç, salata, marul, ıspanak ve pazı A vitamini bakımından zengin iken, fasulye, bezelye, havuç, patates B1,ıspanak,lahana,domates B2,Lahana ve ıspanak B6,lahana,karnabahar,yeşil soğan, yeşil biber, domates C vitamini bakımından zengindir.
