Tohumların Yapısı

Tohumların Yapısı

Tohumların yapısı. ”Çiçekteki dişi organın döllenmesiyle oluşan embriyosu ve yedek, besinleri bulunan generatîf üreme organı” olarak tanım­lanabilir. Tohumluk ise bitkilerin üretilmesinde kullanılan generatif ya da vejetatif öğelerin (tohum ya da çelik, yumru, soğan) tümünü kapsayan bir sözcüktür.

Tohumların yapısı.

Çiçekteki dişi organın döllenmesiyle oluşan tohumda genelde üç değişik kısım vardır. Bunlar:
Kabuk
Besidoku (Endosperm)
Embiriyo

Bunların bitki tohumlarındaki durumu, konumu ve miktarları büyük ayrımlılık gösterir. Tohumların yapısı  genellikle sert bir kabukla çepeçevre sarılmıştır. Bitkiden bitkiye büyük farklılık gösteren tohum kabuğunun fizyo­lojik yönden önemi çoğu kez yağ ve mum tabakasıyla kaplanmış, bir kaç sıra koruyucu hücre tabakaları ile birlikte dış ve iç kütikül tabakalarını İçermelerinden kaynaklanır. Böyle bir yapı tohum kabuğunun su ve oksijen dahil gazlara karşı geçirgen olmamasına yol açar.

Tohumun içinde cereyan eden metabolik olaylarda da düzenleyici rol oynar. Tahıl tanesinde kabuk; meyve kabuğu (perikarp), tohum ka­buğu (testa) ve nuselIar (hialin) katlarından oluşur. Taneyi besi-doku (endosperm) ve embriyosuyla birlikte dıştan çepe çevre saran bu katlar, hücrelerinin yapı ve işlevlerine göre de kendi içlerinde ayrıca katlara ayrılabilirler. Bazı bitki tohumlarında besin maddelerinin depo edildiği endosperm tohumun ağırlıkça ve hacimce en büyük bölümünü oluşturur.

Tahıl tanelerinin % 80-85’i endospermdir. Özellikle endospermin çok köşeli olan hücrelerinin dıştan içe doğru giderek büyüdükleri görülür. Döllenmeden sonra hızla çoğalan bu hücreler tanede karbonhidratları, proteinleri ve mineral maddeler depo ederler.Tohumların yapısı. Embriyo, uygun koşullar altında sebze tohumda yeni bir bitki oluştu­ran ve soyun sürekliliğini sağlayan kısımdır. Ayrıca bitki tohumları içerisinde bulunan embriyonun büyüklüğü ve görünümü bitkiden bitkiye önemli ayrımlılık gösterir. Bazı bitki tohumlarında embriyonun gelişmediği ve çok küçük kaldığı olmuştur. Gelişmesini tamamlamış tüm embriyolarda bir ya da daha fazla çenek yaprağı (kotiledon) ile bir tomurcuk (plumul) ve bir de sapçık (hipokotil) vardır. Zira yapısal olarak çenek yaprakları bitki yapraklarından büyük farklılık gösterir. Embriyo içeri­sinde tomurcuk (plumul), kotiledon ya da kotiledonların sapçığa (hipokotile) birleştiği noktanın tam üzerinde yer alır. Bitkilerde birincil (primer) kökler hipokotilin alt kısmından oluşur.

.